Grote financiële gevolgen voor nabestaanden bij vroegtijdig overlijden

In Nederland overlijden jaarlijks ruim 150.000 mensen. Uit onderzoek blijkt dat er door het ontbreken van een verzekering voor tenminste 25.000 huishoudens vaak grote financiële problemen ontstaan.

In 2019 waren er in Nederland bijna 152.000 sterfgevallen (CBS). De financiële gevolgen van vroegtijdig overlijden van een van de partners van een gezin zorgt bij nabestaanden zonder een verzekering in bijna de helft van de gevallen (48%) voor grote financiële problemen. Een belangrijke kostenpost hierbij wordt gevormd door de woonlasten voor de huur of hypotheek. Dit geldt in het bijzonder wanneer de overledene de kostwinner is.

Huurders als kwetsbare groep

De financiële gevolgen van een vroegtijdig overlijden van een partner kunnen worden opgevangen door een overlijdensrisicoverzekering. Deze verzekering keert een vooraf afgesproken geldsom uit aan de nabestaanden indien het overlijden binnen een bepaalde periode plaatsvindt. Uit het onderzoek dat is uitgevoerd door Dr. Fred de Jong en Björn Bierhaalder in opdracht van Scildon levensverzekering NV blijkt dat met name huurders niet beschikken over een dergelijke verzekering. In 69% van de gezinnen met een huurwoning is geen overlijdensrisicoverzekering afgesloten. Bij huishoudens met een koopwoning ligt het percentage zonder een verzekering ook nog op 40%. In 48% van de huishoudens zonder verzekering leidt het overlijden van een kostwinner tot grote financiële problemen. Bij huurders is dit zelfs 66%!

Het profiel van deze kwetsbare groep consumenten ziet er als volgt uit:

• Veelal wonend in huurwoning;

• Inkomen rond modaal;

• Veelal lager opgeleid;

• Onvoldoende inzicht in werkelijke woonlasten;

• Veelal geen financieel adviseur.

Onwetendheid met grote gevolgen

Er is veel onbekendheid over overlijdensrisicoverzekeringen. 39% van de consumenten met een huurwoning heeft er helemaal nooit over nagedacht. Daarnaast schat 55% van de consumenten die er wel over nadenkt de premie veel te hoog in of heeft geen idee van de hoogte van de premie (21%). Terwijl de kosten voor een dergelijke verzekering vaak minder dan 15 euro per maand bedragen. Gezinnen zonder verzekering lopen het risico de woonlasten niet langer te kunnen dragen. Ook maken consumenten zich zorgen over de kosten voor het normale levensonderhoud en de studie van kinderen als er geen voorzieningen zijn getroffen om de financiële tegenvallers op te vangen die het gevolg zijn van het vroegtijdig overlijden van een van de kostwinners.

Meer voorlichting is wenselijk

Intensiveren van de voorlichting over de financiële gevolgen van overlijden voor gezinnen met een huurwoning is hard nodig. En ook de in 2018 ingegane maatregel dat kopers van een woning die een hypotheekschuld aangaan, niet langer verplicht worden om een overlijdensrisicoverzekering af te sluiten heeft de situatie geen goed gedaan.

Financieel adviseurs kunnen een belangrijke rol vervullen om consumenten beter voor te lichten over de risico’s en de financiële gevolgen van overlijden. Consumenten zien onafhankelijke adviseurs en - zij het in mindere mate - adviseurs van banken als hun belangrijkste aanspreekpunt op financieel gebied.