Rijgedrag van chauffeurs van voorrangsvoertuigen onderzocht

Het Kenniscentrum Voorrangsvoertuigen van het IFV heeft onderzocht welke invloed stress, risicoperceptie en andere gedragsfactoren hebben op te hard rijden of te hard door rood rijden door chauffeurs van voorrangsvoertuigen.

Uit de onderzoeken van het kenniscentrum blijkt dat er jaarlijks ongeveer 80 ongevallen met voorrangsvoertuigen gebeuren. In deze onderzoeken wordt vooral gekeken naar de omstandigheden op de weg en de voertuigkenmerken. Het rijgedrag van de chauffeur bleef tot nu toe onderbelicht, terwijl dat van groot belang is voor de veiligheid op de weg. Met dit nieuwe verkennende onderzoek wil het kenniscentrum een beeld krijgen van de invloed van gedragsfactoren op drie soorten rijgedrag: 

• te hard rijden
• door rood rijden
• te hard en/of te hard door rood rijden zonder optische en geluidssignalen (OGS) in de nacht. 

Verschillende relaties tussen gedragsfactoren en rijgedrag
Het onderzoek bestond uit een literatuuronderzoek, interviews met 8 rijopleiders van chauffeurs van voorrangsvoertuigen en een vragenlijst onder chauffeurs van voorrangsvoertuigen. Deze vragenlijst is ingevuld door 1500 personen. Uit het onderzoek komt naar voren dat de drie soorten rijgedrag samenhangen met verschillende gedragsfactoren:

• De factoren sociale rol (als hulpverlener) en onrealistisch optimisme spelen een rol bij alle gedragingen
• ​De factoren stress en sociale norm spelen alleen een rol bij te hard rijden
• De factoren snelheidsperceptie, afleiding, invloed van de bijrijder en omgevingsfactoren hangen samen met te hard door rood rijden
• Te hard rijden en/of te hard door rood rijden zonder OGS in de nacht kent geen unieke factoren, maar hangt samen met factoren die ook een rol spelen bij te hard rijden en te hard door rood rijden

Verder blijkt uit de interviews en het literatuuronderzoek dat andere factoren zoals rijervaring of het voorkomen van twijfelachtige situaties ook nog een rol zouden kunnen spelen. 

Waarde van het onderzoek
Het onderzoek geeft een eerste beeld van het rijgedrag van chauffeurs van voorrangsvoertuigen en van de menselijke factoren die daarmee samenhangen. Met de resultaten krijgen de hulpverleningsdiensten die rijden met optische en geluidssignalen meer inzicht in de psychologische factoren die een rol spelen bij het rijgedrag van chauffeurs van voorrangsvoertuigen. Voor rijinstructeurs en/of -opleiders is het waardevol om zich bewust te zijn van deze factoren die samenhangen met rijgedrag en hieraan in opleidingen en/of bijscholingen aandacht te besteden.